De Amerikaanse Swift-satelliet is er voor het eerst in geslaagd om een gammaflits tijdens de explosie te fotograferen en bestuderen. De uitbarsting werd op 17 januari jongstleden geregistreerd door de gammadetector van de satelliet. Naar een paar uur was Swift zelfs in staat om röntgenfoto’s van de explosie te maken, genaamd GRB 050117.
Eerder werd bekendgemaakt dat de op 20 november gelanceerde Swift-telescoop volgens NASA voldoet aan alle verwachtingen. De satelliet is ontworpen voor onderzoek naar gammaflitsen, de krachtigste uitbarstingen in het universum.
De Swift-telescoop heeft zijn eerste successen al geboekt, nadat de instrumenten aan boord de afgelopen week ingeschakeld zijn. De telescoop is namelijk uitgerust met een gammadetector, een röntgentelescoop en een gewone telescoop. Die telescoop kan ultraviolette straling en zichtbaar licht waarnemen. De gammadetector registreerde zelf al net na de lancering van 20 november 2004, de eerste explosies. De andere telescopen waren op dat moment nog niet ingeschakeld, waardoor de telescoop geen verdere waarnemingen kon verrichten.
Nu de bekende röntgentelescoop van de Swift-satelliet inmiddels ook in bedrijf is, is het mogelijk om de positie van een gammaflits heel nauwkeurig te bepalen binnen enkele seconden na de enorme uitbarsting. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zal dat doel al bereikt zijn om 23 december jongstleden.
Wetenschappers gaan er nog steeds van uit dat Swift het komende jaar meer dan honderd gammaflitsen zal detecteren. Met verschillende telescopen op onze planeet, de aarde, worden er na enkele minuten waarnemingen verricht aan de restanten van de explosies.
Tevens werd er enkele weken geleden de eerste foto vrijgegeven van de Swift-telescoop. Swift nam een prachtige foto van Cassiopeia A, een supernova in het sterrenbeeld Cassiopeia. David Burrows, het hoofd van de wetenschappers van het XRT in Leicester City, zei na het vrijgeven van de foto dat het een prachtig plaatje is. De afbeelding was nog maar een test, dus de verwachtingen na het zien van deze foto zijn groot.
Waarschijnlijk gaat het bij deze uitbarsting om de geboorte van een zwart gat. Zwarte gaten zijn feitelijk geïmplodeerde sterren. Wanneer een ster het einde van zijn leven nadert heet hij een zware ster en zal vervolgens exploderen, wat resulteert in een supernova. De binnenste lagen van de ster, de kern, zal imploderen en afhankelijk van de aanwezige massa in de kern een pulsar worden of, in dit geval, een zwart gat.
Bron: NASA