Een onbemande ballon van de NASA heeft boven de Zuidpool een nieuw record gevestigd door bijna 42 dagen onafgebroken in de lucht te blijven. De wetenschappelijke ballon heeft gegevens verzameld over kosmische straling.
De reusachtige ballon met een diameter van 137 meter, werd op 16 december vorig jaar gelanceerd vanaf de Amerikaanse basis McMurdo op Antarctica. Na drie keer het luchtruim boven het Zuidpoolgebied te hebben doorkruist, keerde het gevaarte dit jaar op 27 januari terug op aarde, 660 km verwijderd van de McMurdo-basis. Op twee uur na is de zogeheten CREAM-ballon precies 42 dagen in de lucht geweest.
Het vorige record van een wetenschappelijke ballon stond op naam van NASA’s ‘TIGER-ballon’ (Trans-Iron Galactic Element Recorder) die in 2002 32 dagen boven de Zuidpool cirkelde. Het TIGER-instrument aan boord van de ballon verrichtte net als het CREAM-instrument (Cosmic Ray Energetics and Mass) metingen naar kosmische straling.
Een langer verblijf dan 42 dagen in het luchtruim boven Antarctica is nauwelijks mogelijk vanwege de wisseling der seizoenen, aldus projectleider Eun-Suk Seo van de universiteit van Maryland.
De heliumballon is net zo dun als een boterhamzakje en wordt verwarmd door zonlicht. Indien de mate van zonlicht varieert, daalt of stijgt de ballon. Bij gebrek aan zonlicht kan de ballon de grond raken.
De afgelopen periode werd echter optimaal gebruik gemaakt van de Antarctische zomer, die het hele etmaal voor zonlicht zorgde. Daardoor kon de ballon een constante hoogte aanhouden tussen de 37 km en 40 km.
De pompoenvormige ballon heeft metingen verricht naar kosmische straling met extreem hoge energie. Zulke extreem kleine deeltjes komen uit het heelal dringen af en toe de dampkring binnen.
Het bestaan van kosmische straling is al sinds 1912 aangetoond, maar de bron van de mysterieuze, energierijke deeltjes is onbekend. De meetinstrumenten aan boord van de ballon kunnen de deeltjes identificeren en de mate van energie en elektrische lading vaststellen. De geïoniseerde deeltjes verplaatsen zich met een snelheid die dicht bij de snelheid van het licht ligt.
Wetenschappers hopen dat de CREAM-ballon in de toekomst opnieuw kan worden ingezet voor vervolgonderzoek. Daarnaast heeft de NASA een programma ontwikkeld voor ballonnen die in de toekomst tot honderd dagen in de lucht kunnen blijven.
Bron: New Scientist