Astronomen van de Britse universiteit van Cardiff zeggen dat zij een sterrenstelsel hebben ontdekt dat geen sterren bevat, maar volledig uit waterstofgas en donkere materie bestaat. Dat berichtte het wetenschappelijke tijdschrift New Scientist woensdag.
Het bestaan van ‘donkere’ sterrenstelsels wordt al geruime tijd voorspeld. Het is echter de eerste keer dat de wetenschappers met stelligheid kunnen zeggen dat zij er een hebben gevonden, aldus de sterrenkundigen in New Scientist.
Donkere sterrenstelsels kunnen niet worden waargenomen met optische telescopen. Hun aanwezigheid kan wel worden afgeleid aan de hand van andere aanwijzingen, zoals radiogolven die waterstofatomen uitzenden.
Het team van de universiteit van Cardiff heeft op die manier een grote hoeveelheid massa ontdekt, die roteert als een sterrenstelsel, maar geen sterren bevat. Bij eerdere vondsten bleek tot dusver uit aanvullend onderzoek met krachtige optische telescopen, dat het betreffende object toch sterren bevatte. Deze keer was dat echter niet het geval.
De vondst van het ‘onzichtbare’ sterrenstelsel is volgens de wetenschappers een belangrijke doorbraak. De ontdekking zou de nu gangbare theorie over hoe sterrenstelsels ontstaan, kunnen helpen bewijzen. Ook kan zij meer inzicht geven in de rol die de mysterieuze donkere materie speelt in het heelal.
Wel erkenden de wetenschappers dat hun bevindingen ook veel nieuwe vragen zullen opwerpen. “Het heelal heeft ons nog allerlei geheimen te onthullen, maar dit geeft aan dat we beginnen te begrijpen op welke manier we ernaar moeten kijken”, aldus Jon Davies, een van de ontdekkers.
Theoretici zeggen al vele jaren dat het heelal grotendeels bestaat uit donkere materie. Dat is onzichtbare materie van onbekende aard. Zonder de aanwezigheid ervan kan de zwaartekracht die sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels bij elkaar houdt, niet worden verklaard.
Astronomen aan de universiteit van Cambrigde opperden in 2001 voor het eerst het bestaan van hele sterrenstelsels die vrijwel uitsluitend bestaan uit donkere materie. Die zouden volgens hun theorie zelfs veel talrijker kunnen zijn dan ‘gewone’ sterrenstelsels.
De sterrenkundigen van de universiteit van Cardiff deden hun ontdekking al in 2000. Zij gebruikten daarvoor de Lovell-radiotelescoop van de universiteit van Manchester. De afgelopen vijf jaar hebben zij gewerkt aan de verificatie van hun bevindingen.
Zij deden onder meer extra waarnemingen met de radiotelescoop van het observatorium van Arecibo in Puerto Rico. Om aan te tonen dat hun stelsel echt geen sterren bevat, gebruikten zij de Isaac Newton-telescoop in La Palma. Dat is een zeer gevoelige optische telescoop.
Sterrenstelsel zonder sterren
Bron: BBC