Voyager 1 nadert buitenste regionen zonnestelsel

De bekende Amerikaanse ruimtesonde Voyager 1 heeft bijna de rand van het zonnestelsel bereikt, zo is te lezen op de wetenschappelijke site New Scientist. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA bevindt de als eerst gelanceerde Voyager zich nu in een regio aan de rand van ons zonnestelsel. In deze buitenste regionen heeft de zon geen invloed meer op de objecten.

Volgens astronomen is het ruimtevaartuig bezig met het laatste gedeelte voordat het ons zonnestelsel verlaat. Maar, op dit moment kunnen ze nog niet zeggen wanneer de Voyager 1 de grens zal overschrijden, al is de ‘magische grens’ dichtbij.

Het enorm groot gebied waar de zon invloed uitoefent op de atmosfeer, wordt de heliosfeer genoemd. De heliosfeer kan vergeleken worden met een ballon waarin ons zonnestelsel als het ware door het universum zweeft. Binnen die ballon waait de wel bekende zonnewind, die bestaat uit elektrisch geladen deeltjes die rechtstreeks van de zon afkomen bij een uitbarsting van een zonnevlek, waarna een prachtige, immens grote protuberans te zien is. Daarbuiten bevindt zich de zogenoemde interstellaire wind, die alleen uit ongeladen atomen bestaat.

Volgens NASA is de Voyager inmiddels de termination shock van het zonnestelsel gepasseerd. Op deze plaats is de kracht van de zonnewind relatief krachtig afgenomen. Op dit moment kan hij niet meer op kan tegen de stroming van de interstellaire deeltjes. Het volgende gebied wordt heliopauze genoemd. In dat gebied is de snelheid zonnewind volledig afgenomen. Als alles goed verloopt komt Voyager 1 over enkele weken aan bij de bow shock, een gebied waar de zonnewind wordt teruggekaatst door de veel sterkere interstellaire deeltjes. Het ruimtevaartuig verlaat dan definitief ons zonnestelsel naar vele jaren.

In november van het vorig jaar waren wetenschappers het nog niets eens met elkaar of de Voyager 1 nu wel of niet de termination shock zou zijn gepasseerd. Het is namelijk zeer onduidelijk waar de grens van dit gebied ligt. Vanwege de enorme grootte van ons zonnestelsel is de exacte locatie moeilijk vast te stellen. Maar tijdens een belangrijke wetenschappelijke bijeenkomst waren astronomen het nu wel met elkaar eens. De ruimtesonde Voyager 1 is deze cruciale lijn voorbij en staat op het punt om het zonnestelsel te verlaten. Het belangrijkste bewijs hiervoor is dat het ruimtevaartuig een plotselinge toename van het magnetisch veld van de zonnewind heeft gemeten, terwijl de snelheid tegelijkertijd afnam. Dit zou alleen kunnen gebeuren als de zonnewind afneemt.

De Voyager werd gelanceerd in 1977. Aanvankelijk zou de missie slechts vijf jaar duren, maar tot ieders verbazing houdt het ruimtevaartuig het nog steeds vol. Wel beginnen de batterijen van de Voyager 1 langzamerhand wat leeg te raken. Volgens de laatste schattingen zal het ruimtevaartuig nog maximaal 15 jaar meekunnen voordat de batterijen helemaal leeg zijn. Dat moet ruim voldoende zijn om de ruimtesonde ergens ver buiten ons zonnestelsel in deep space tot in de eeuwigheid te laten rondzweven. Hoewel geen enkele wetenschapper verwacht dat iemand het ooit zal horen, heeft de Voyager een grammofoon aan boord met daarop veel geluidsopnamen vanaf de aarde.

Potentiële luisteraars van outer space krijgen onder andere verschillende talen en diverse muziekfragmenten van Mozart tot de zanger Blind Willie Johnson te horen. Volgens astronomen is de kans dat de Voyager 1 ooit nog een ster of planeet zal tegenkomen niet groot. De Voyager 1 bevindt zich nu op een afstand van 14 miljard kilometer van de zon. Zijn broeder, de eveneens zo succesvolle Voyager 2, beweegt zich in een heel andere richting en is momenteel ruim 10,4 miljard kilometer van de zon verwijderd.