Met de Canada-France-Hawaii-telescoop op de berg Mauna Kea is de werking van een zwaartekrachtlens ontdekt bij een groep sterrenstelsels. Een zwaartekrachtlens is een benaming voor het verschijnsel dat een zeer sterk zwaartekrachtsveld, zoals dat om een sterrenstelsel of een zwart gat kan heersen, het licht van een ver voorwerp kan afbuigen. Het licht buigt zich dan net zoals door een lens van glas.
In het geval van clusters kunnen bijzondere lichtbogen ontstaan: de vervormde beelden van ver verwijderde sterrenstelsels in het heelal. Dit soort lichtbogen zijn nu ook ontdekte in een veel compactere groep van sterrenstelsels.
Het bestaan volgt uit de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein. Einstein had zelf gedacht dat het effect nooit waargenomen zou worden, omdat de kans op het vormen van deze lenzen heel erg klein is. In de loop der jaren zijn er echter honderden ontdekt. Door onderzoek aan zwaartekrachtlenzen kan men meer leren over de verdeling van donkere materie in het heelal.
Een bijzondere lichtvorm die kan optreden door een zwaartekrachtlens is de Einsteinring. Een Einsteinring, ook wel Chwolsonring genoemd, is een ring van licht die aan de hemel te zien is met een goede telescoop, zoals de Hubble Space Telescope. De ring wordt veroorzaakt door een zwaartekrachtlens. Het licht van een zeer verre bron buigt door de zwaartekracht om een sterrenstelsel (de gele objecten in de afbeelding hieronder) heen. Als de verre lichtbron, het sterrenstelsel en de waarnemer bij de aarde op één lijn staan is in sommige gevallen een ring waarneembaar, in plaats van een puntvormig object dat in de afwezigheid van de lens zichtbaar zou zijn.
Einsteinring (Hubble, 2005) en cluster als zwaartekrachtlens
Bron: Canada-France-Hawaii-telescoop