Met het experiment Solspec zijn de ingenieurs en de onderzoekers van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) van de partij aan boord van het labo Columbus, dat aan het internationaal ruimtestation ISS moet worden vastgemaakt.
De Europese laboratoriummodule Columbus moet eind dit jaar worden gekoppeld aan het Internationaal Ruimtestation ISS. Solspec is één van drie instrumenten van het observatorium Solar dat zal geplaatst worden aan de buitenkant van Columbus.
Solar bestaat uit de Zwitserse radiometer SOVIM, de Duitse spectrometer SolACES en een verbeterde versie van de Belgisch-Franse spectrograaf Solspec (een afkorting voor Solar Spectrum). Solspec is het resultaat van een lange en vruchtbare samenwerking tussen de aeronomische dienst van CNRS van Verrières-le-Buisson in Frankrijk en het BIRA.
Sinds de jaren ’80 werken de Belgische en Franse onderzoekers nauw samen bij de spectrale analyse van de bestanddelen van de atmosfeer, wanneer het zonlicht erdoor passeert. De waarnemingen gaan van het ultraviolet tot het infrarood.
De nieuwste versie is ontworpen om een nog groter deel van het zonnespectrum waar te nemen, van 160-180 nanometer tot 3,5 micrometer, tot zichtbaar licht. Het instrument kon worden ontwikkeld dankzij financiering binnen het kader van het programma Prodex.
De optica werd verbeterd door het Microgravity Research Center (MRC) van de ULB en het bedrijf Lambda-X in Nijvel, dat er een spinoff van is. Het BIRA is zowel betrokken bij de ontwikkeling van het instrument, als bij de waarnemingen en de interpretatie van de waarnemingsgegevens.
De ultraviolette zonnestraling is de belangrijkste energiebron voor onze atmosfeer. Met Solspec kan men de verdeling van de zonne-energie bepalen in functie van de golflengte en de variaties ervan gedurende een zonnecyclus, die elf jaar duurt. Uiteindelijk wil men het verband vaststellen tussen de variatie in de zonne-energie en de veranderingen die plaatsvinden in de atmosfeer van de aarde.
De onderzoekers van het BIRA zijn niet aan hun proefstuk toe. Het nieuwe instrument past in een lange traditie van bemande ruimtevluchten met een Belgische inbreng.
In de lente van 1992 vond de eerste ATLAS-missie plaats (Atmospheric Laboratory for Applications & Science) met instrumenten in het laadruim van de Space Shuttle Atlantis, waarvan er verschillende van het BIRA afkomstig waren. Aan boord van de Atlantis bevond zich toen ook de eerste Belgische ruimtevaarder Dirk Frimout.
Toen al was er een Solspec-instrument aan boord. Dat zou ook het geval zijn bij de missies ATLAS 2 en ATLAS 3 en bij het automatische ESA-ruimteplatform Eureca.
Bron: ESA