In het voorjaar van 2008 moet de Amerikaanse ruimtesonde Cassini een flyby uitvoeren langs de maan Enceladus van de gasplaneet Saturnus. Dat lijkt niet zo bijzonder, ware het niet dat de ruimtesonde door de enorme geisers van de maan gaat vliegen. De derde flyby langs Enceladus van Cassini moet in maart 2008 plaatsvinden, wanneer de sonde de maan tot slechts dertig kilometer gaat naderen. Die afstand is ruim zes keer minder dan de afstand tussen de maan en sonde tijdens eerdere flyby’s. Cassini, die sinds 2004 planeet Saturnus en verschillende manen onderzoekt en fotografeert, zal door geisers vliegen op de zuidpool van Enceladus die continu water-ijs uitstoten. De relatief grote maan van gasplaneet Saturnus is één van de kandidaat-objecten in ons zonnestelsel voor leven.
In 2005 ontdekte Cassini geisers die waterdamp uitspuwen tot een hoogte van bijna 500 kilometer op de maan Enceladus. Uit observaties van onder andere de Hubble Space Telescope blijkt dat er veel bevroren deeltjes op andere manen van Saturnus terecht zijn komen en daarom vele manen een hoog albedo hebben. Astronomen vermoeden dat ijsdeeltjes van maan Enceladus niet alleen de E-ring bevoorraden, maar ook in botsing komen met het oppervlak van de andere manen. Saturnus’ manen Dione, Rhea, Tethys en Mimas zijn hier enkele duidelijke voorbeelden van.
De geisers van de maan spuwelijk voornamelijk water-ijs uit (voor negentig procent), de overige tien procent bedraagt methaan en ammoniak. En wie water zegt, zegt leven. Als Enceladus inderdaad primitieve levensvormen bevat, is de kans aanwezig dat andere manen die deel uit maken van Saturnus’ ringenstelsel ook leven bevatten, omdat de maan ook andere manen voorziet van water-ijs. Twee ‘broertjes’ van Enceladus, Tethys en Dione, bezitten ook waterspuwers die andere manen van water-ijs voorzien.
Alan Stern van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie zei dat de flyby niet zonder gevaar is. “Cassini kan tijdens de flyby schade oplopen door de deeltjes die de geisers uitspuwen, maar we gaan deze uitdaging aan omdat we relatief weinig weten over de inhoud van de geisers,” zei Stern. “De ruimtesonde zal enkele weken voor de flyby enkele instrumenten van de kant waar de deeltjes vandaan komen weghalen, zodat ze geen schade op kunnen lopen.”
