Een bijzondere laag gesteente op onze buurplaneet Mars is mogelijk de verblijfplaats voor levensvormen geweest in het verre verleden van de rode planeet. De kiezellaag, die voor maarliefst negentig procent uit siliciumoxide (kiezel) bestaat, werd per ongeluk opgemerkt door NASA’s Mars Exploration Rover Spirit toen het wiel van het karretje vast kwam te zitten in het droge Martiaanse zand.
Vermoedelijk is de opzienbarende laag, die in maart van dit jaar ontdekt werd, ontstaan door de aanwezigheid van een heetwaterbron, waar op de aarde de meest exotische levensvormen geboren in worden. Het ontstaan van zo’n grote hoeveelheid siliciumoxide, kortweg SiO2, kan ook verklaard worden door de vroegere activiteit van fumarolen. Fumarolen openingen in de kors waar hete tot zeer hete dampen en gassen uit kunnen ontsnappen door nabijgelegen vulkanisch actieve gebieden. Naast heetwaterbronnen herbergen ook deze structuren de meest uitlopende micro-organismen op onze eigen planeet. Met deze ontdekking lijken wetenschappers weer een stap dichterbij de ontdekking van leven op Mars te zijn gekomen.
“Ongeacht wat de oorzaak van het ontstaan van de kiezellaag is geweest, is de ontdekking van siliciumoxide door Spirit één van de belangrijkste ontdekkingen die het karretje heeft gedaan tijdens zijn nu al meer dan drie jaar durende missie,” zei Steve Squyres van de Universiteit van Cornell in de Verenigde Staten. “SiO2 kan onder de meest heftige fumarolische omstandigheden gevormd worden, iets wat je ook zou kunnen zien op IJsland of Hawaï. In vergelijking met de sedimenten die ontstaan door heetwaterbronnen, weten we dan ook vrij weinig over hoe groot de kans is dat fumarolische sedimenten microbiële fossielen kunnen herbergen. Dat is iets wat we beter zouden moeten onderzoeken hier op aarde.”
“Dit spul bestaat voor meer dan negentig procent uit sicilium,” aldus Squyres. “Er kunnen veel verklaringen bedacht worden voor de aanwezigheid van zo’n hoge concentratie.” Eén verklaring houdt in dat het sicilium door vulkanische activiteit verdween uit stenen en terecht kwam op de sedimenten die Spirit ontdekte. Een andere verklaring kan zijn dat (bijna) al het materiaal verdween door vulkanische activiteit en alleen het sicilium achter bleef. Zuurrijk stoom dat ontsnapt uit fumarolen kan dat teweeg brengen. Het is aannemelijk dat fumarolen inderdaad de oorzaak zijn van de hoge concentratie SiO2, omdat de sedimenten net zoals op aarde ook een relatief grote hoeveelheid titanium bevatten.