Astronomen hebben voor de eerste keer een foto kunnen nemen van een straal materie die zich van een zwart gat losmaakt en op zijn weg door de kosmos een naburig kleiner sterrenstelsel treft, zo heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA bekendgemaakt. Het fenomeen kan onder andere de atmosfeer van planeten in het getroffen sterrenstelsel ernstig aantasten.
Wij hebben al jets gezien die door zwarte gaten zijn geproduceerd. Maar het is de eerste keer dat we (een zwart gat) op deze manier een ander sterrenstelsel zien treffen, zei onderzoeksleider Dan Evens van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica in Cambridge. “Die jet kan alle soorten problemen veroorzaken bij het kleinere sterrenstelsel dat wordt getroffen.” Waar dat gebeurt in het stelsel is op de foto (klik voor een grotere versie) aan de rechterkant van de pagina te zien als een heldere vlek.
Die door zwarte gaten veroorzaakte jets zorgen voor een hoger stralingsniveau, meer bepaald röntgen- en gammastraling. Samen met de snelheid van de deeltjes – die dicht bij de lichtsnelheid ligt – kan het fenomeen nare gevolgen hebben voor de atmosfeer van planeten die zich op het traject van die jets bevinden, aldus de NASA, die het vernietigen van de ozonlaag als voorbeeld geeft.
Het spektakel is met data van meerdere telescopen waargenomen in het 
systeem 3C321, bestaande uit twee sterrenstelsels die rond elkaar wentelen en die elk een zwart gat in hun kern hebben. Het systeem bevindt zich op ongeveer 1,4 miljard lichtjaar van ons. De impact van de deeltjesstraal op het naburige sterrenstelsel kan des te substantiëler zijn omdat de twee sterrenstelsels maar 20.000 lichtjaar van elkaar verwijderd zijn. Dat is dezelfde afstand als de aarde tot het centrum van de Melkweg, aldus de NASA.
Zwarte gaten zuigen de materie in hun buurt onweerstaanbaar op. Hun aantrekkingskracht is zo groot dat zelfs licht niet meer kan ontsnappen. In bepaalde omstandigheden kunnen zwarte gaten een materie- en energiestraal uitzenden. Meer over de vondst valt te lezen in het komende nummer van het vakblad Astrophysical Journal.