ESA’s ruimtetelescoop XMM-Newton heeft de uitstoot van periodieke röntgenstraling gedetecteerd, oftewel de pulserende hartslag van een vreemd nieuw type ster. Het verzamelen van de röntgenstraling, die afkomstig is van zogeheten RRATs, heeft het bestaan van dit soort hemellichamen bevestigd en heeft astronomen een nieuw inzicht gegeven in deze exotische objecten in het universum. RRATs zijn een nieuw type sterren, die in 2006 voor het eerst werden waargenomen.
De observaties werden gedaan met behulp van de EPIC van XMM-Newton, voluit ook wel de European Photon Imaging Camera, die gericht werd op het hemellichaam RRAT J18191458. Astronomen hebben dit object twaalf uur lang in de gaten gehouden en ontdekten in die periode pulsaties in de gegevens die werden verzameld over de uitstoot van röntgenstraling, die lieten zien dat de bron van deze pulsaties één keer roteert in een tijdsbestek van 4,26 seconden.
Voorheen zagen astronomen slechts drie radiouitbarstingen die afkomstig waren van dit object. Het barst ongeveer elke drie minuten uit met een plotselinge uitbarsting van radiostraling, die gedurende drie milliseconden aanhoudt. Zulke verschijnselen maken dit object tot een zogeheten Rotating Radio Transient, wat afgekort wordt tot een RRAT. Het bestaan van dit soort objecten werd voor het eerst bevestigd in februari van het vorige jaar. Elf van dit soort hemellichamen werden ontdekt met de radiotelescoop van het Parkes Observatory.
Astronomen veronderstelden dat RRATs neutronensterren waren, de compacte overblijfselen van dode sterren, die bestaan uit neutronen en slechts aan 10×12 kilometer meer materie bezitten dan de zon. Deze objecten hebben een extreem hoge dichtheid. De meest geobserveerde neutronensterren zijn radiopulsars; ze draaien snel rond en verspreiden lichtpilaren van straling door het universum, die ervoor zorgen dat het net lijkt of ze pulseren. De RRATs werden echter alleen gedetecteerd dankzij de radiouitbarstingen.
De nieuwe observaties van de ruimtetelescoop XMM-Newton lieten zien dat de periodieke uitstoot, die gelinkt kan worden aan de rotatie van het object, gedetecteerd kan worden in röntgenstraling. “We hebben nu eindelijk kunnen bevestigen dat RRATs daadwerkelijk roterende neutronensterren zijn, wat we kunnen concluderen uit de relatief korte rotatieperiode van RRAT J18191458,” zei Maura McLaughlin van de universiteit van West Virginia in de Verenigde Staten. Zij leidde het onderzoek naar deze mysterieuze en exotische objecten, waarvan er vermoedelijk honderdduizend van zijn in ons melkwegstelsel.