Zou het met toekomstige ruimtetelescopen mogelijk kunnen zijn om continenten te zien op werelden die lijken op onze eigen aarde? Het antwoord is nee. Tenminste, niet met de huidige technologie. Zelfs toekomstige ruimtetelescopen, zoals NASA’s Terrestrial Planet Finder, zouden op een afstand van enkele lichtjaren van onze planeet de aarde en de maan zien als één kenmerkloze stip. Maar met behulp van een nieuwe techniek, die niet eens zoveel verschilt van de huidige technieken, zouden we wel continenten en dergelijke kunnen zien aardse planeten.
Wetenschapper Eric Ford en zijn team aan de universiteit van Florida in de Verenigde Staten hebben een manier bedacht om details van andere, verafgelegen planeten zichtbaar te maken. Wanneer een aardse planeet ronddraait valt er licht van de moederster op verschillende oppervlaktekenmerken, zoals bossen, woestijnen en zeeën, waardoor de totale helderheid van de planeet zou moeten variëren. Door deze schommelingen in kaart te brengen zou een zorgvuldige waarnemer die oppervlaktekenmerken kunnen onderscheiden. Dat kan, tenzij wolken dit verknoeien. Omdat wolken zoveel licht reflecteren kunnen chaotische weerpatronen deze schommelingen namelijk beïnvloeden. Het zou dan haast onmogelijk zijn voor wetenschappers om subtielere, regelmatige variaties op het oppervlak van de planeet te onderscheiden.
Om hier meer te weten over te komen hebben Ford en zijn collega’s berekend wat een waarnemer, die zich bevindt op een grote afstand van de aarde, zou zien van onze planeet. Dat deden zij met behulp van gegevens die zijn verzameld door verschillende weersatellieten. Uit hun onderzoek bleek dat wolken na een lange tijd dezelfde patronen als de oppervlaktekenmerken gingen aannemen, want woestijnen hebben bijvoorbeeld een heldere hemel, terwijl het boven bossen waar het regent vrijwel helemaal bewolkt is. Dus door de variatie van de helderheid van een verafgelegen planeet te meten van een paar maanden, zou het mogelijk zijn om te berekenen hoe snel de planeet om zijn as draait en de grootste continenten en zeeën te onderscheiden.
Het team berekende dat NASA’s Terrestrial Planet Finder de oppervlaktekenmerken van een aardachtige planeet op een afstand van twintig tot dertig lichtjaren van de aarde zou kunnen onderscheiden. Die zone bevat zo’n elf tot vijfendertig heldere sterren. “Dat is een moeilijke taak, maar de aanwezigheid van wolken op een andere planeet kan betekenen dat er een aardachtig klimaat heerst op zo’n planeet,” zei Ford ten slotte. Dus als buitenaardse wezens echt ons aan het bespioneren zijn kunnen we ons niet verstoppen voor hen onder de wolken, maar wie weet kunnen we hen over enkele jaren ook bespioneren. De Terrestrial Planet Finder moet tussen 2015 en 2020 gelanceerd worden.