Onze natuurlijke satelliet heeft ons altijd al weten te boeien. Het is de enige andere wereld dan de aarde waar mensen voetstappen op heb gezet, maar ondanks dat en het feit dat de maan op astronomische schaal naast de deur ligt, weten we er nog lang niet alles over. Terwijl wetenschappers een antwoord proberen te vinden op de vraag of er water te vinden is op het maanoppervlak doet Joop Houtkooper van de Universiteit van Giessen er nog een schepje bovenop; volgens hem moeten we op zoek gaan naar leven in de koudste en donkerste maankraters.

→

De Hubble-ruimtetelescoop is gerepareerd en neemt weer adembenemende foto’s van de kosmos. De telescoop was een maand buiten werking vanwege reparatiewerkzaamheden. Dat heeft het Hubble-ruimtetelescoop instituut in de Amerikaanse stad Baltimore bekendgemaakt.

→

In Europa gaat dit weekeinde de wintertijd in. In de nacht van zaterdag op zondag gaat om 03.00 uur de klok een uur terug naar 02.00 uur. Vanaf zondag zal het eerder licht worden en is het ook eerder donker. De wintertijd duurt vijf maanden. Op 29 maart 2009 gaat de klok weer een uur vooruit. Voorjaar, klok vooruit, om het eeuwig te onthouden. Als de zomertijd ook in de winter zou gelden, dan zou het rond de jaarwisseling pas rond 9 uur ’s ochtends licht worden.

→

Het onderzoek naar de zon heeft een nieuw tijdperk ingeluid voor ons begrip van het binnenste van de zon. De satelliet COROT gebruikt een techniek die vergelijkbaar is met seismologie. Daarmee heeft hij voor het eerst het binnenste van drie andere sterren dan de zon rechtstreeks onderzocht. Toen universele zontrillingen werden ontdekt, begrepen wetenschappers dat ze de deur naar het binnenste van de zon hadden geopend. De voortplanting van seismische golven op aarde geeft ons informatie over het binnenste van onze planeet.

→

Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA heeft een voertuig ontwikkeld waarmee astronauten over de oppervlakte van de maan kunnen rijden zonder dat zij ruimtepakken hoeven te dragen. Het apparaat werd vrijdag getoond in rotsachtig gebied in de staat Arizona dat lijkt op de oppervlakte van de maan.

→

De NASA heeft gisteren een nieuwe poging ondernomen om een reservecomputer van de Hubble Space Telescope weer op te starten, zo heeft een programmaverantwoordelijke donderdag (plaatselijke tijd) bekendgemaakt. Op 27 september schakelde de Amerikaans-Europese kijker zichzelf uit na een panne in het dataverwerkingssysteem A. Na wat studie is beslist het reservesysteem B op te starten dat nog nooit werd gebruikt sinds de lancering van de Hubble in 1990.

→

De Leidse astronoom Christian Brinch promoveert deze week op onderzoek naar het gedrag van zeer jonge sterren. Een nieuwe methode maakt het mogelijk om sterren-in-vorming te ordenen naar hun ontwikkelingsfase. Sterren worden geboren uit grote wolken van interstellair gas en stof. Kleine en willekeurige snelheidsverschillen van deeltjes in deze galactische kraamkamers leiden tot de vorming van een roterende schijf rond de jonge ster, de zogenaamde protoplanetaire schijf. Hierin ontstaan nieuwe planeten.

→

Uit een opname die gemaakt is met een telescoop van het European Southern Observatory in het noorden van Chili blijkt dat er een zeer massieve dubbelster te vinden is in het hart van Gum 29, een broedplaats voor talloze sterren. De nevel is een wolk van waterstofgas die zich uitstrekt over een gebied van tweehonderd lichtjaar en een kleine cluster van sterren bevat, welke de naam Westerlund 2 draagt en het thuis is van de twee zware objecten. De sterren, die van het type ‘Wolf-Rayet’ zijn, hebben een massa die 82 en 83 keer zo groot is als die van onze zon.

→

India heeft woensdagochtend (plaatselijke tijd) de eerste Indiase maansatelliet, Chandrayaan-1, gelanceerd vanaf een basis in het zuiden van het land. Dat was te zien op de Indiase televisie. De lancering is een grote stap in het ruimteprogramma van New Delhi. De succesvolle lancering werd in India met gejuich ontvangen. President Pratibha Patil noemde de missie “een mijlpaal in het Indiase ruimteprogramma”.

→

In tegenstelling tot wat de NASA had gehoopt is de Hubble Space Telescope niet heropgestart geraakt. Op 27 september schakelde de Amerikaans-Europese kijker zichzelf uit na een storing in het dataverwerkingssysteem A. Na wat studie is beslist het reservesysteem B op te starten dat nog nooit werd gebruikt sinds de lancering van de Hubble in 1990. Dat opstarten begon woensdag, maar donderdag doken er twee problemen op, waardoor de Hubble toch niet opnieuw aan de slag kon. Er loopt een onderzoek naar de oorzaak van de twee anomalieën.

→

Een gisteren gelanceerde Pegasus-raket heeft wel degelijk met succes een Amerikaanse sonde in de ruimte gebracht die het grensgebied van ons zonnestelsel in kaart moet brengen, zo heeft de NASA meegedeeld. Gisterenavond bestond er nog enige twijfel over het welslagen van de vrij ingewikkelde lancering. Ter hoogte van de Marshalleilanden in de Stille Oceaan steeg om 18.50 uur Nederlandse tijd een Stargazer L-1011 vliegtuig op. Dat liet om 19.47 uur onze tijd een Pegasus-XL draagraket los met aan boord de 169 miljoen dollar kostende IBEX-sonde.

→

Een ondeugdelijke elektrische verbinding heeft ervoor gezorgd dat de grootste deeltjesversneller ter wereld vorige maand uitgezet moest worden. Donderdag ontdekten de wetenschappers van het in Genève gevestigde Europese onderzoeksinstituut CERN wat de oorzaak was van de problemen.

→

In kader van het project SuperWASP hebben astronomen een nieuwe planeet ontdekt die ruim anderhalf keer zo massief is als ‘onze’ Jupiter. Maar wat nog veel bijzonderder is, is dat de buitenkant van het tot WASP-12b omgedoopte object een temperatuur heeft van maarliefst 2250 graden Celsius. Deze extreme hitte is te wijten aan de korte afstand tot de moederster, welke ongeveer veertig keer zo klein is als de afstand aarde-zon. Omdat de wereld zo warm is als sommige sterren vertelt de ontdekking ons meer over hoe dicht een planeet zijn moederster kan naderen.

→

Uit observaties die zijn uitgevoerd met de ruimtesonde Cassini blijkt er zowel op de noordpool als de zuidpool van de ringenplaneet Saturnus een gigantische wervelstorm woedt. Men wist al langer dat het op de zuidpool van de gasplaneet hevig stormde, maar foto’s die gemaakt zijn in infrarood licht laten zien dat er ook op de andere pool een monsterlijke cycloon te vinden is. Tevens werd de andere storm tien keer zo gedetailleerd vastgelegd als in 2006 werd gedaan. De cyclonen worden waarschijnlijk ‘aangedreven’ door warmte van verdampend water.

→

In de film ‘Contact’ is te zien dat men voor het eerst radio- en televisiesignalen de ruimte in stuurt. Later blijkt dat één van deze signalen – een toespraak van Adolf Hitler – teruggezonden is als antwoord. Zou dat in de werkelijkheid ook kunnen gebeuren? Kan een mogelijke buitenaardse beschaving ons ‘vinden’ door te luisteren naar van de aarde afkomstige radiosignalen? Daar komen we in de toekomst misschien achter. Afgelopen donderdag zijn er namelijk boodschappen verzonden naar de wellicht bewoonbare superaarde Gliese 581c, een planeet op 20 lichtjaar van ons.

→

Enkele weken geleden werd bekendgemaakt dat er een ‘donkere stroom’ van onzichtbare materie was ontdekt in het heelal die ervoor zorgt dat een bepaald aantal clusters van sterrenstelsels met een hogere snelheid richting de rand van het universum bewegen. Maar nu heeft men hier ook bewijs van gevonden bij iets wat zich dichter bij huis bevindt: het melkwegstelsel. Een team van onderzoekers heeft namelijk ontdekt dat een vierhonderd miljoen lichtjaar groot deel van de interstellaire ruimte waar wij ons in bevinden niet met dezelfde snelheid beweegt als de rest.

→

Een Russische Sojoez-ruimtevaartuig met aan boord een Amerikaanse ruimtetoerist is vandaag succesvol gelanceerd vanaf de Russische lanceerbasis Bajkonoer in Kazachstan. Aan boord bevindt zich onder meer de Amerikaanse ontwerper van videogames, Richard Garriott, die 30 miljoen dollar heeft betaald voor zijn trip.

→

Met de Subaru Telescope op Hawaï hebben astronomen een draadachtige structuur ontdekt bij één van de vele sterrenstelsels die zich bevinden in een cluster van stelsels in het sterrenbeeld Coma Berenices. Het filament, dat vele door geïoniseerd gas omringde pasgeboren sterren bevat, is zo’n 260.000 lichtjaar lang en een spectrale analyse heeft laten zien dat de rand van de ‘draad’ jonger is dan de rest van de structuur. Onderzoekers leggen de oorzaak bij een kolossaal sterrenstelsel dat met een hoge snelheid terechtkwam in het chaotische gebied.

→

De eerste resultaten van de flyby van de ruimtesonde MESSENGER langs Mercurius – die gisteren plaatsvond – stromen langzaam binnen bij de ruimtevaartorganisatie NASA. Het ruimtevaartuig heeft tijdens de passage honderden opnamen gemaakt van het bekraterde oppervlak van de kleinste planeet van ons zonnestelsel en was in staat om een deel van de planeet in beeld te brengen dat nog niet eerder werd gezien door menselijke ogen. Het gebied bevindt zich ten oosten van de naar de gelijknamige astronoom vernoemde krater Kuiper.

→

Is het een planeet of een mislukte ster? Dat vragen astronomen zich af nu de Europese satelliet COROT een object heeft ontdekt rond een zonachtige ster dat ongeveer dezelfde omgvang heeft als ‘onze’ Jupiter, maar wel twintig keer zo zwaar is. De wereld draait in slechts vier dagen en zes uur om zijn moederster en heeft een dichtheid die twee keer zo groot is als die van lood. COROT-exo-3b, zoals het wordt genoemd, is mogelijk het meest massieve en dichte object dat tot nu gezien werd en zorgt voor de nodige discussie tussen wetenschappers.

→