Op een nieuwe opname van NASA’s Hubble Space Telescope is het reusachtige elliptische sterrenstelsel NGC 1132 te zien, samen met tientallen kleine dwergsterrenstelsels die hun begeleider omringen. Het object behoort tot een groep van reusachtige elliptische stelsels in het heelal en is volgens astronomen het overblijfsel van enkele sterrenstelsels die relatief kort geleden met elkaar in botsing kwamen. Daarom wordt NGC 1132 ook wel een ‘kosmisch fossiel’ genoemd.
In visueel licht verschijnt NGC 1132 als een alleenstaand, geïsoleerd en groot elliptisch sterrenstelsel, maar dat is slechts het topje van de ijsberg. Het object blijkt zich namelijk te bevinden in een enorme halo van donkere materie, een hoeveelheid die vergelijkbaar is met de donkere materie die meestal wordt gevonden in een groep van tientallen of honderden sterrenstelsels. Ook straalt het sterrenstelsel een heldere gloed van röntgenstraling uit door de aanwezigheid van heet gas – een hoeveelheid die normaliter alleen wordt gevonden in grote stelselgroepen. De gloed strekt zich uit over een gebied dat liefst tien keer zo groot is als de radius van 120.000 lichtjaar in visueel licht. Opnieuw iets wat alleen wordt gezien bij grote groepen van sterrenstelsels.
De oorsprong van de fossiele groep blijft daarom een raadsel. De meest aannemelijke gedachte is dat ze de eindproducten zijn van een kosmische ‘eetdrift’, waarbij een reusachtig kanibalistisch sterrenstelsel al zijn buren op at. Een andere maar minder aannemelijke gedachte is dat ze deel uitmaken van een groep van zeldzame objecten die gevormd werden in een gebied waar de groei van middelgrote sterrenstelsels onderdrukt werd door het ontstaan van een reuzensterrenstelsel.
Vele sterrenstelsels bevinden zich in groepen die met behulp van de zwaartekracht bij elkaar blijven. Dat is ook het geval met onze eigen Melkweg, die deel uitmaakt van de Lokale Groep. In sommige gevallen kunnen deze sterrenstelsels met elkaar in botsing komen en samen één groot stelsel gaan vormen. Ons melkwegstelsel is zo’n kanibaal die in het verleden verschillende kleine sterrenstelsels heeft verorberd, inclusief hun sterren. Met behulp van verschillende ruimtetelescopen proberen astronomen nu te achterhalen wat de geschiedenis van dit soort sterrenstelsels is door hun begeleiders te bestuderen.
NGC 1132 ligt op een afstand van 320 miljoen lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Eridanus. De bovenstaande opname is een compositie van foto’s die werden genomen met een groene en een nabij-infrarode filter van Hubble’s Advanced Camera for Surveys.