Ondanks de ongelofelijke diversiteit van Saturnus’ ijzige manen, bestaat er in ieder geval één grote overeenkomst tussen hen. Sommigen zijn pokdalig of lijken er vuil uit te zien, anderen zijn eerder onbevlekt, sponsachtig of hebben twee gezichten en enkelen zijn op dit moment zeer actief of lijken afkomstig te zijn uit het buitenste deel van ons zonnestelsel. Deze objecten hebben slechts één ding gemeen: ze zijn meestal bedekt met een zwarte substantie, waarvan de herkomst vooralsnog nog niet is achterhaald.
Wetenschappers vermoeden al langere tijd dat er bepaald materiaal getransporteerd wordt door het ringenstelsel van gasplaneet Saturnus. Ondanks het feit dat het momenteel nog niet precies duidelijk is wat dit transport precies inhoudt, suggereert oprijzend bewijs dat een bepaald mechanisme het mysterieuze zwarte materiaal verspreid heeft over verschillende manen, van de ene naar de andere. Deze substantie zou mogelijk afkomstig zijn van kometen. Een nieuwe studie heeft nu aangetoond dat het zwarte materiaal op manen zoals Hyperion, Iapetus, Phoebe en Iapetus veel overeenkomsten heeft.
Een team van onderzoekers, dat onder leiding stond van Roger Clark van de National Geological Survey in de Verenigde Staten, heeft met behulp van waarnemingen aan het spectrum van de manen ontdekt dat het donkere materiaal erg fijnkorrelig is, waardoor de substantie slechts een vrij dunne laag vormt op de ijzige objecten. Uit observaties van de ruimtesonde Cassini kon het team tevens concluderen dat de 1120 kilometer grote maan Dione nog steeds geologisch actief is. De infrarode spectrometer van het vaartuig bracht namelijk een wolk van methaan en waterijs in kaart dat de maan omcirkelt in het buitenste deel van Saturnus’ E-ring.
Terug naar het donkere materiaal. Waar deze mysterieuze substantie vandaan komt en waar het uit bestaat is nog steeds een raadsel, zei Clark. “Het is vooralsnog een compleet mysterie, en dat maakt het zo fascinerend. We proberen hier nog steeds meer te weten te komen.” De visuele en infrarode spectrometer van Cassini detecteerde unieke absorberende lijnen in het zwarte materiaal, iets wat wetenschappers nog niet eerder hebben gezien in het zonnestelsel. “De gegevens blijven maar binnenstromen,” aldus Clark. Tot nu toe heeft het team in ieder geval de aanwezigheid van water en mogelijk ammonia in de substantie aan kunnen tonen.
