Talloze gloeiende plekken die onlangs ontdekt werden met behulp van de Hubble Space Telescope op planeet Jupiter zijn naar alle waarschijnlijkheid het resultaat van elektronenstralen die ontstaan door de vulkanische maan Io. Het object, dat in zijn geheel bedekt lijkt te zijn met de lava van honderden verschillende vulkanen, is het meest vulkanisch actieve hemellichaam dat te vinden is in ons zonnestelsel. De pizzamaan is ook de oorzaak van het noorderlicht dat te vinden is op de gasplaneet.
Tijdens de rotatie van Jupiter zwiept het magnetische veld van de stormachtige planeet langs Io, waardoor er elke seconde ongeveer duizend kilogram aan materiaal van de relatief grote maan verdwijnt. Deze materie wordt omgezet naar elektrisch geladen plasma in het magnetische veld van de gasreus, en dit proces zorgt ervoor dat er donutvormige wolken in de atmosfeer van Jupiter gevormd worden. Als Io rond de grootste planeet van het zonnestelsel draait, rimpelt er plasma over het object en ontstaan er golven van elektronen op de gasplaneet, wat vervolgens resulteert in het ontstaan van noorderlicht. Dat is een kleurrijk verschijnsel dat, na het plaatsvinden van een uitbarsting op de zon, ook op aarde te zien is.
De gloeiende plekken op Jupiter bevinden zich – zoals verwacht – iets onder de stroom van geladen deeltjes van het ringoppervlak van het plasma. Echter heeft een team van planeetonderzoekers nu ontdekt dat er ook noorderlicht boven de stromen is te vinden. “Dit resultaat is nogal verassend, omdat geen enkele theorie dit eerder voorspeld had,” zei onderzoekers Bertrand Bonfond van de Universiteit van Liege in België. Bonfond en zijn collega’s uit België en Duitsland vonden de pas ontdekte vlekken door gebruik te maken van de Hubble Space Telescope. Het team deed uitsluitend waarnemingen in ultraviolette golflengten.
De onderzoekers denken dat interacties tussen Io en Jupiter een kronkeling van de elektronen tussen de ene hemisfeer van de planeet rond de maan naar de andere veroorzaken, waardoor deze onverwachte vlekken werden gevormd. Deze nieuwe bevindingen kunnen ons meer vertellen over veel voorkomende gebeurtenissen in het universum, waarbij elektrisch geleidende objecten als Io rond magnetische hemellichamen als Jupiter draaien. Het verschijnsel lijkt ook bij verschillende exoplaneten gezien te zijn, al moeten observaties die later dit jaar gedaan zullen worden dit nog bevestigen.
