ESA’s ruimtesonde Venus Express heeft een grote hoeveelheid van het vulkanische gas zwaveldioxide gemeten in de atmosfeer van onze buurplaneet Venus. Het is nu aan wetenschappers om te beslissen of dit het bewijs is voor de aanwezigheid van actieve vulkanen op de tweelingzus van de aarde, of dat de metingen gelinkt kunnen worden aan tot een dusver onbekend mechanisme dat invloed heeft op atmosfeer van de planeet. De hoop op actieve vulkanen op Venus herleeft hierdoor.
De zoektocht voor vulkanen op onze buurplaneet is een belangrijk deel in het onderzoek naar Venus, omdat deze een grote rol spelen in diens klimaatsysteem. Dat is omdat er bij vulkanisme zwaveldioxide vrijkomt dat zich nestelt in het bovenste deel van de atmosfeer van de planeet. Op aarde blijven mengsels van zwavel niet voor de lang in de dampkring, want ze reageren al snel met het oppervlak van onze planeet. Vermoedelijk gebeurt dat ook op Venus, maar daar verlopen deze reacties vele malen langzamer, waardoor de zwaveldioxide langer aanwezig blijft in de Venusiaanse atmosfeer. Men heeft het dan over een tijdbestek van maarliefst twintig miljoen jaar.
Sommige wetenschappers hebben het idee geopperd dat de grote hoeveelheid zwaveldioxide die ook gevonden werd door andere ruimtesondes op Venus een teken is voor actief vulkanisme op de planeet. Anderen denken dat de laatste vulkaanuitbarstingen al tien miljoen jaar geleden plaats hebben gevonden en dat de gassen nog steeds te vinden zijn in de atmosfeer van Venus, omdat deze er lang over doen om te reageren met stenen op het oppervlak. De observaties van de Venus Express hebben deze discussie in ieder geval weer aangewakkerd.
Het vulkaangas kon gemeten worden door de ruimtesonde licht op te laten vangen van een ster die voor de Venus Express langzaam achter de planeet verdween. Hierdoor kon het spectrum van het licht van de ster gebruikt worden om de samenstelling van Venus’ atmosfeer te bepalen.