Een internationaal team van astronomen heeft met behulp van een gevoelig netwerk van radiotelescopen de meest verafgelegen quasar aller tijden ontdekt. Het object bevindt zich zo ver van onze Melkweg vandaan dat diens licht meer dan negentig procent van de leeftijd van het heelal heeft moeten overbruggen om ons te bereiken. Dat betekent dat de quasar slechts zo’n anderhalf miljard jaar na de oerknal ontstond, toen de eerste sterrenstelsels, sterren en andere objecten gevormd werden.
Quasars zijn de meest krachtige ‘machines’ in het voor ons zichtbare heelal. Met een radiotelescoop lijken ze op sterren, maar in werkelijkheid bevinden ze op een veel grotere afstand van onze planeet. Omdat ze zo krachtig zijn liggen ze daarom binnen het bereik van moderne telescopen, ook al is de afstand tussen hen en de aarde vaak te vergelijken met de grootte van het heelal. De pas ontdekte quasar werd in kaart gebracht door de observaties van tien verschillende radiotelescopen in Europa, China en Zuid-Afrika te combineren. Het object, dat overigens de naam J1427+3312 heeft gekregen, bestaat uit twee verschillende delen die zich op een afstand van 480 lichtjaar van elkaar bevinden en werd gevonden op een frequentie van 1.6 GHz.
Wat de ontdekking zo bijzonder maakt is dat de quasar zich dicht bij de zogeheten ‘Dark Ages’ bevindt, een kosmisch tijdperk. In deze periode klonterde de eerder gevormde materie samen en werd het deel van het heelal gevormd waarin wij leven. Omdat er nog nauwelijks iets bekend is over hoe dit is verlopen zal men zich hier met behulp van de volgende generatie van radiotelescopen op gaan richten, ook al wordt dat een moeilijke klus. Maar de ontdekking van J1427+3312 toont in ieder geval aan dat het verre verleden binnen handbereik ligt. “Het vinden van dit object is te vergelijken met het ontdekken van één van de zeven wereldwonderen,” aldus één van de onderzoekers.