Onze natuurlijke satelliet heeft ons altijd al weten te boeien. Het is de enige andere wereld dan de aarde waar mensen voetstappen op heb gezet, maar ondanks dat en het feit dat de maan op astronomische schaal naast de deur ligt, weten we er nog lang niet alles over. Terwijl wetenschappers een antwoord proberen te vinden op de vraag of er water te vinden is op het maanoppervlak doet Joop Houtkooper van de Universiteit van Giessen er nog een schepje bovenop; volgens hem moeten we op zoek gaan naar leven in de koudste en donkerste maankraters.
Omdat de zon recht boven de evenaar van de maan staat, zijn sommige kraters in de buurt van de maanpolen voor eeuwig in het duister gehuld. Houtkooper geeft aan dat delen van de krater Shackleton, welke een diameter heeft van zo’n negentien kilometer en zich op de zuidpool van onze natuurlijke satelliet bevindt, nog nooit in contact zijn geweest met zonlicht. Op deze plekken, die volgens hem te vinden zijn in de vorm van kleinere kraters, bedraagt de temperatuur iets minder dan 248 graden Celsius onder nul, wat het geschikte locaties maakt voor het invriezen van levensvormen.
In de afgelopen miljarden jaren is onze naaste buur getroffen door een groot aantal meteorietinslagen. Het vinden van oeroude meteorieten op het maanoppervlak zou al bijzonder genoeg zijn, maar wat deze bevat kunnen hebben interesseert Houtkooper meer. Volgens hem is het mogelijk dat enkele levensvormen na een catastrofale inslag op aarde de oversteek hebben gemaakt naar de maan, waarna ze terecht kunnen zijn gekomen in kraters als Shackleton. Gassen die afkomstig zijn uit de kraterbodem vormen door de lage temperatuur vrijwel direct ijs, waar eventueel aards leven zich in heeft kunnen nestelen. In de afgelopen jaren zijn wetenschappers op onze eigen planeet al op organismen gestuit die miljoenen jaren lang een diepe ‘winterslaap’ hebben gehouden in stukken ijs.
Bij de inslag van een groot object op het maan kan er later een dunne atmosfeer van losgeraakt materiaal zijn ontstaan die een paar honderd jaar in stand bleef. Levensvormen zouden hierdoor de kans hebben gekregen om te ontwaken. In dat geval zou er dus voor een korte tijd leven aanwezig zijn geweest op onze satelliet. “De kans is klein dat we de overblijfselen van primitief leven kunnen vinden in de Shackleton-krater,” geeft Houtkooper toe. “Maar ik denk dat het nog steeds de moeite waard is om dit te onderzoeken.” Hij sluit overigens niet uit dat er ooit leven dat buiten de aarde ontstond te vinden was op de maan. “Indien er ooit leven is geweest op Mars, waarom kunnen er dan geen Martiaanse levensvormen op het maanoppervlak zijn geland nadat onze buurplaneet werd getroffen door een groot object? Laten we daar proberen achter te komen, nu we er over enkele jaren toch zijn.”