Het gebied in de ruimte dat het magnetische veld van de aarde bevat, dat bekend staat als de magnetosfeer, beschermt ons tegen elektrisch geladen deeltjes die uitgestoten worden door onze ster en in een stroom een reis maken langs verschillende objecten in het zonnestelsel. Door een soort van barrière te vormen tegen deze zogeheten zonnewind kunnen dergelijke deeltjes genoeg van hun energie overdragen aan gasmoleculen in de dampkring van onze planeet, om er zo voor te zorgen dat deze kunnen ontsnappen aan de aantrekkingskracht van de wereld waarop wij leven. De magnetosfeer zou dus niet alleen als een beschermend schild van de atmosfeer dienen, maar ook een deel van de lucht op aarde ‘stelen’, zo blijkt uit een nieuwe studie.
Volgens onderzoeker Stas Barabash van het Swedish Institute of Space Physics in de in Zweden gelegen stad Kiruna zou de magnetosfeer in de buurt van de polen verantwoordelijk zijn voor het verdwijnen van een deel van de aardse dampkring, een bevinding die gebaseerd is op metingen aan een stroom van ionen die ontsnapt van de aarde en diens buurplaneten Venus en Mars. Er wordt verondersteld dat de eerste van het tweetal nooit een dergelijk beschermend schild heeft gehad, terwijl de rode planeet deze naar alle waarschijnlijk zo’n 3,5 miljard jaar geleden verloor toen diens magnetische ‘dynamo’ stopte te werken. Rekening houdend met de verschillende massa’s van de planeten, hun atmosferische samenstelling en de afstand tussen hen en de zon, vergeleek Barabash de hoeveelheid zuurstofionen die weet te ontsnappen uit de dampkring van het drietal, aangezien deze het grootste deel van de ionosferen van de objecten uitmaken.
Wat bleek is dat de aarde ongeveer drie keer zo snel zuurstof verliest als diens metgezellen. Dit valt te wijten aan het feit dat een planeet met een magnetisch veld meer energie van de zonnewind opneemt dan anders het geval is. Deze extra energie zou getransporteerd worden, waardoor moleculen in de ionosfeer boven deze gebieden zodanig worden versneld dat ze kunnen ontsnappen aan de zwaartekracht en dus niet langer meer deel uitmaken van de dampkring. Dit idee wordt ondersteund door gegevens die verkregen zijn tijdens eerdere studies aan de magnetosfeer – zoals die van de Cluster-missie van de ruimtevaartorganisatie ESA – welke aangetoond hebben dat het aantal ionen dat ontsnapt bij de polen ruim twee keer zo groot is als gemiddeld het geval is op de gehele planeet.
Op dit moment vertoont het zonneoppervlak weinig activiteit, maar een krachtigere zonnewind zou een rol gespeeld kunnen hebben in de vorming van de atmosferen van de nog jonge aarde en Mars. Naar verluidt zou er ieder jaar zestigduizend van de duizenden miljarden tonnen gas in de dampkring van onze planeet verloren gaan, dus het is uitgesloten dat de atmosfeer compleet zal verdwijnen. Onderzoekster Janet Luhmann van de Universiteit van Californië, die aan het woord kwam op de conferentie waar Barabash zijn resultaten naar buiten bracht, omschrijft het idee als “uitdagend”, maar is niet helemaal overtuigd. Zij denkt dat de energie die opgenomen wordt door de magnetosfeer zorgt voor andere processen, zoals winden of verhitting in de atmosfeer.
ik ben een leek, dus ik begrijp het allemaal nog niet zo goed!
Wat zouden de gevolgen dan zijn voor ons hier op aarde, als er een gat in het magnetisch veld zit?
Magnetisme kan (voor zover ik weet) nooit tot een gat leiden. Magnetische veldlijnen gaan van noord naar zuid (op Aarde toegepast gaan ze eigelijk van de zuidpool naar de noordpool omdat de magnetische zuidpool zich ergens rond de geografische noordpool bevindt). Hierbij ontstaat een homogeen magnetisch veld waarbij er (algemeen gezien) op dezelfde breedtegraad het magnetisch veld even groot is. (Ergens bij Zuid-Amerika is er een erg zwak magnetisch veld, maar het is niet echt een gat)
Een zwakker magnetisch veld is slecht voor het leven op aarde omdat het de zonnewind niet tegenhoudt. Miskramen, kankers, … worden vaak veroorzaakt door straling en het magnetisch veld is net de bescherming van de aarde tegen allerlei soorten kosmische straling. Daarnaast is het ook slecht voor het ISS omdat zij dus ook minder en minder beschermd worden door dat magnetisch veld. En ten slotte is het ook slecht voor alle communicatie die gebeurt vanuit vliegtuigen (met bvb. de controletoren).
oké bedankt!
Waterijs en 200 graden Celsius lijkt me een vreemde combinatie.
helaas wat ik wel weet, is dat het magnetisch veld omkeerd.
dit bekent dat er grote gaten vallen in ons veld, en alle bescherming wegvalt.
het gevaar bestaat hier uit totale galactische ruimte straling en zonnewindt.
onsnappen hieraan is onmogelijk, in de 4,5 milj jaar is dit al aantallen keren gebeurt.
met de zon gebeurd dit ook alleen wat vaker, om de 11 jaar namelijk.
het vervelende hieraan is, als het met onze veld gebeurt en toevallig ook gelijk met de zon is het helemaal niet te overzien.
nu resteerd nog alleen maar = niet dat het gebeurd maar waneer.
Weet iemand ook wat er bebeurd als de dampkring verdwijnt? Zou de aarde dan als het ware “ontploffen”?
Weet iemand ook wat er bebeurd als de dampkring verdwijnt? Zou de aarde dan als het ware “ontploffen”?
Waarom denk je aan ‘ontploffen’ De Maan heeft ook geen dampkring, en Mars een zeer ijle, die zijn ook niet ontploft.. Het enigste wat er gebeurt (afgezien van het feit dat we stikken) is dat de zeeën opdrogen, want er is geen waterdamp meer en de zon heeft vrij spel omdat alle UV straling het oppervlak raakt en bloedheet maakt.