Begin mei raakte de marsrover Spirit vast te zitten in het Martiaans zand. Sinds dan hebben NASA-ingenieurs continu nieuwe mogelijkheden uitgedacht om deze te bevrijden uit diens nare positie. Dat is wel veel makkelijker gezegd dan gedaan, de vier wielen van de rover zijn immers halfweg in het meelachtig zand gezonken. Om de situatie van de rover niet erger te maken en te vermijden dat hij nog dieper zou zakken staat de rover nu al enkele weken onbeweeglijk op onze buurplaneet. Echter heeft NASA zoals eerder gezegd niet stilgezeten, ingenieurs hebben een volledige replica rover in een nagebouwd zandbak geplaatst om zo verschillende strategieën te testen.
Inmiddels hebben ze al zo veel verschillende mogelijkheden geprobeerd dat ze zelf de tel kwijt zijn. Mogelijkheden varieerden van simpelweg heen en weer wiegen in het zand tot veel ingewikkeldere manoeuvres. “Elk manoeuvre toont wel degelijk vooruitgang tot op een bepaald punt, die vooruitgang gebruiken we dan weer in een deel van een volgend manoeuvre” zei projectmanager John Callas. Het team zou nu tot een mogelijke bevrijdingsmanoeuvre moeten gekomen zijn die ze, zoals donderdag afgesproken op een vergadering, morgen zullen uittesten.
Spirit’s broertje, Opportunity, kende een zelfde dilemma in 2005, toen ook deze zijn wielen verzonken raakten in een zandduin, deze wist echter nog via een relatief makkelijk traject uit diens kuil bevrijd te raken. Voor Spirit daarentegen is het een pak moeilijker, een zeer duidelijk probleem is dat Spirit’s rechtervoorwiel drie jaar geleden stopte te werken, sindsdien reed de rover dan ook achterom op kracht van de andere 5 wielen. Een ander probleem is dan weer dat de rover geplaagd wordt door stenen die hem verhinderen vrij te komen. “Het is een complicatie, maar het is nu ook niet weer een al te ernstige complicatie” vertelde Callas. De stenen en rotsen nemen enkel het onderstel te grazen, ook denkt men dat de meest kritische rots vanzelf in het oppervlak zou moeten zinken als de rover deze gunstig weet te raken.
Tot overmaat van ramp zit Spirit momenteel in een steilere helling dan Opportunity in zat, nog erger om te horen is dat een diepere zandkuil Spirit verder bergafwaarts zit op te wachten. “Het heeft ons bijna een maand gekost om Opportunity in 2005 te bevrijden, deze had wel alle zes zijn wielen en er waren geen andere complicaties” wist Callas ongerust mee te delen. Een complicatie die nog niet genoemd werd is natuurlijk de soort ondergrond. De korst is eigenlijk een groot camouflagedoek met daaronder één en al drijfzand, het enige wat met kan doen bij een dergelijk ondergrond is hopen op het beste.
Hoe dan ook is het nu tijd voor actie, de eerste beweging zal waarschijnlijk bestaan uit het comfortabel plaatsen van de wielen waarna de rover ietwat vooruit zal rijden. Daarna is het plan nog steeds duister, als alles zoals verwacht gaat zal de rover een volgende stap in het plan ondernemen, zo niet zal men de wielen 20° naar rechts draaien en ietwat bergopwaarts rijden. Andere plannen zouden de rover scherpe bochtjes laten maken met de wielen meer dan 60° gedraaid. “Om te beginnen nemen we kleine stapjes voorwaarts, we verwachten een plan die slagen zal, maar we blijven zeer voorzichtig” deelde Callas mee.
Alhoewel elke manoeuvre meerdere malen getest en gesimuleerd werd, is het voor technici niet mogelijk een specifieker en duidelijker plan op te stellen, dit vooral door de grote verschillen tussen Mars en Aarde waaronder zwaartekracht, de zwaartekracht op Mars is ongeveer een 38 procent van die op Aarde waardoor steile manoeuvres makkelijker zouden zijn dan bij Aardse testen. Testen uitgevoerd op Aarde zijn dan ook enkel en alleen een benadering en moeten met de nodige voorzichtigheid hulp bieden, ze kunnen hoe dan ook niet volledig als leidraad dienst doen. “We hebben al zo veel suggesties gekregen van Aardse wetenschappers, echter kunnen we hier niets mee aanvangen, ze zijn vooral gebaseerd op wagens die hier vast komen te zitten in de sneeuw, wat in principe een volledig verkeerde benadering is. Er is geen modder en geen sneeuw op mars, enkel zand, het zijn twee verschillende werelden, voor dit probleem moet men de Aardse bril eventjes opzij schuiven en de Martiaanse bril opzetten.
Morgen zal de rover voor het eerst in weken bewegen, al is het maar enkele centimeters, het zal een lange tijd duren vooraleer de rover eindelijk bevrijd is, maar toch blijft NASA zeer optimistisch. Sceptici weten echter nu al te vertellen dat het rendabeler zou zijn een nieuw type rover te ontwerpen en te lanceren en zo ook meteen de oude generatie achter zich te laten. Spirit en Opportunity kenden vele ontwerpfouten, nu is het tijd om van deze fouten te leren en te beginnen met het ontwerpen van nieuwe generatie rovers die het Martiaanse oppervlak zullen verkennen. Echter zijn zij hoe dan ook zeer blij met het ontwerp van Curiosity, NASA’s nieuwste rover.
Hopelijk zal Spirit’s ontsnappingspoging even makkelijk en snel verlopen als de Belgische ontsnappingspogingen eerder deze weken. Hoe dan ook weten wij jullie op de hoogte te houden van de vorderingen.
Die rovers hebben hun werk meer dan ook gedaan. Dan vraag ik mij af waar de Nasa het (onontbeerlijke) geld vandaan haalt om zich bezig te houden met verouderde, en zoals ze zelf schrijven ” rovers met vele ontwerpfouten” !! De nieuwe rover Curiosity zal wel beter voorzien zijn voor de Mars opdrachten. Dat ze zich daar op toe spitsen en de oude rovers als sterrenkijkers ter plaatse gebruiken.
“Hopelijk zal Spirit’s ontsnappingspoging even makkelijk en snel verlopen als de Belgische ontsnappingspogingen eerder deze weken.”
Haha, mooi slot.
De “spirit” is er een beetje uit bij de rover vrees ik. Bij de bejaarde robots komen steeds meer slijtageproblemen aan het licht en de vraag kan zijn: moeten we kosten wat het kost het “leven” erin houden? Feit is dat het een wonder mag heten dat ze nog functioneren en ons een schat aan informatie hebben gegeven. Daarnaast waren de doorgezonden beelden dikwijls van hoge kwaliteit.
Als de “Mars-suv” met zijn 4 aangedreven wielen vast blijft zitten zullen we met eerbied afscheid moeten nemen. Als in de toekomst de mens voet op de planeet gaat zetten kunnen ze de Spirit misschien mee terug nemen. Een mooie plaatsje is er zeker te vinden in een ruimtevaartmuseum…….
@ Fakkel
Een nieuwe sturen is altijd een risico (kan crashen enzo) en kost sowieso bakken met geld. Bovendien zal die sowieso op een andere plek landen, zodat je niet precies hetzelfde kunt zien. Als je iets hebt wat werkt, op een andere planeet, kun je het volgens mij maar beter helemaal op-gebruiken. Zolang het ding nog iets doet kun je er altijd nog wel iets van leren.
Meer is beter. Meerdere wagentjes = blikken op meer plekken van Mars = meer info. En meer info is altijd goed.
Daarbij kun je van dit soort dingen altijd leren. Kijk naar wat er nu gezegd wordt: Het is daar zo anders dat men hier niet precies kan voorspellen wat er gaat gebeuren. Alles wat je nu hierbij leert kun je bij toekomstige ontwerpen gebruiken!
Die mensen bij NASA werken al erg lang met deze wagentjes.
Ik heb er best begrip voor dat ze een band hebben opgebouwd met die karretjes.
Elke ochtend op mars maken de wagentjes contakt met aarde….
Het is wel een beetje zielig als niemand daar meer op zou reageren! 🙂
En ook als ze niet meer rijden, zullen ze nog steeds elke dag contakt blijven zoeken met ons….
Er zit geen uit-knop op de karretjes, dus zolang ze zonlicht krijgen, blijven ze “leven”.
Wel ironisch als de aarde weg is en er eindelijk aliens naar ons niets zeggende sterrenstelsel komen zullen ze vast denken dat die karretjes daar staan omdat er miljoenen jaren een meteoriet is ingeslagen en water heeft meegenomen. Toen zich een paar micro organisme zich vermenigvuldigd heeft en op een gegeven moment gedacht heeft dat hij maar zou gaan rijden in plaats van zwemmen. 🙂