De vele kleuren van stergeboorte

Op een nieuwe opname van de Gemini North-telescoop is het dynamische en soms ‘gewelddadige’ proces van stergeboorte te zien. Het onder de loep genomen object, dat bekend is als Sharpless 2-106, is een stellaire broedplaats die bestaat uit gloeiend gas en stof dat het licht van de sterren die het bevat talloze richtingen op stuurt. In het materiaal ligt een zeer massieve ster verscholen waarvan wordt verondersteld dat het grotendeels verantwoordelijk is voor de bipolaire vorm van de nevel, welke hierdoor de vorm van een zandloper heeft. Winden in de nevel zouden met een snelheid van meer dan tweehonderd kilometer per uur materiaal van de groeiende ster in het gebied verspreiden.

De nevel is ongeveer tweeduizend lichtjaar van ons verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus). Het object is circa twee lichtjaar lang en heeft een doorsnede van een halve lichtjaar. Men denkt dat diens centrale ster tot vijftien keer zo massief als de zon zou kunnen zijn. De vorming van de ster begon niet langer dan honderdduizend jaar geleden en de kans bestaat dat diens licht zich uit de wolk die het omgeeft zal bevrijden wanneer het relatief korte leven van het massieve object van start gaat. Uit onderzoek is gebleken dat vele sub-stellaire objecten zich op dit moment in de wolk vormen en dat zou kunnen resulteren in het ontstaan van een cluster van vijftig tot honderdvijftig sterren in dit gebied.

Naast het proces van stervorming laat de opname ook de capaciteiten van enkele nieuwe filters die onderzoekers in combinatie met de telescoop hebben kunnen gebruiken. Deze verschaffen waardevolle inzichten door zeer specifieke kleuren van zichtbaar licht door te laten dat uitgezonden wordt door waterstof, helium, zuurstof en zwavel op het moment dat hete, jonge sterren in de nevel wolken van gas en stof op laten gloeien. De filters kunnen ook gebruikt worden om planetaire nevels en gas in andere sterrenstelsels beter onder de loep te nemen.