Browse Tag: Chandra

Jarig röntgenobservatorium fotografeert restant van dode ster

op 27 juli 2009 / 15 reacties

Ter gelegenheid van het feit dat het observatorium Chandra tien jaar in een baan rond de aarde verblijft heeft men de telescoop het op 190.000 lichtjaar van onze planeet gelegen overblijfsel van een geëxplodeerde ster opnieuw onder de loep laten nemen. E0102, zoals het supernovarestant ook wel wordt genoemd, bevindt zich in de Kleine Magelhaense Wolk, één van de meest nabijgelegen sterrenstelsels. Het ontstond toen een ster die veel massiever was dan onze ruim duizend jaar geleden tot ontploffing kwam, een gebeurtenis die destijds vanaf het zuidelijk halfrond te zien moet zijn geweest. →

Observatorium Chandra bekijkt slagveld in de ruimte

op 12 juli 2009 / 2 reacties

Ruim drie miljoen kilometer per uur. Dat is de snelheid waarmee het sterrenstelsel NGC 7318b, dat op een afstand van ongeveer 280 miljoen lichtjaar van onze planeet verwikkeld is in een gravitationele strijd met drie andere stelsels, door een 130 jaar geleden ontdekte groep raast die ook wel Stephan’s Quintet wordt genoemd. Gas dat bij dit proces verwarmd door een schokgolf die het object teweeg heeft gebracht is nu in beeld gebracht door het observatorium Chandra, dat de sterrenstelsels in röntgenlicht heeft bekeken. Het lichtblauwe gas dat men heeft kunnen bestuderen is te zien in een compositieopname die mede tot stand is gekomen met behulp van een telescoop op het eiland Hawaï. →

Exploderende sterren bestoken ons inderdaad met kosmische straling

op 25 juni 2009 / Geen reacties

Utrechtse astronomen hebben voor het eerst metingen verricht die direct laten zien dat supernovaresten uitstekende deeltjesversnellers zijn. Elke dag bombarderen talloze deeltjes uit de ruimte onze aardatmosfeer. Deze deeltjes zijn klein, bestaan voornamelijk uit protonen, bewegen met bijna de lichtsnelheid en hebben zeer hoge energieën: hoger nog dan de deeltjesversneller in Genève kan bereiken. Al eerder was aangetoond dat de overblijfselen van supernova’s kosmische deeltjes in de Melkweg tot enorm hoge energieën kunnen versnellen. De Utrechtse promovenda Eveline Helder en haar co-promotor Jacco Vink hebben nu voor het eerst een meting gedaan die direct aantoont hoeveel energie van het gas van de supernova wordt omgezet in kosmische straling. Dat blijkt meer te zijn dan 50 procent. →

Spookachtig object verschijnt na explosie van zwart gat

op 29 mei 2009 / 4 reacties

Het observatorium Chandra, dat ontworpen is om röntgenstraling van objecten in het universum op te vangen, heeft een kosmisch ‘spook’ gevonden bij een verafgelegen supermassief zwart gat. Het is de eerste keer dat men een dergelijke hoogenergetische verschijning in beeld heeft gebracht en de veronderstelling bestaat dat het object het bewijs is van een immense uitbarsting die veroorzaakt is door een zwart gat. De vondst verschaft astronomen de mogelijkheid om meer te weten te komen over fenomenen die dateren uit de periode waarin het universum nog betrekkelijk jong was. Het röntgenspook, dat zo genoemd wordt omdat een grote hoeveelheid röntgenstraling waarschijnlijk het enige overblijfsel van de explosie is, verscheen op één van de meest gedetailleerde röntgenopnamen die de missie tot nu toe heeft opgeleverd. →