De eigenaardige Martiaanse maan Phobos zal met ingang van vandaag weer verschillende keren bezocht worden door de Europese ruimtesonde Mars Express. Op woensdag 3 maart aanstaande nadert het vaartuig het oppervlak van de maan het dichtst; de afstand tussen het tweetal bedraagt dan slechts vijftig kilometer. Onderzoekers hopen dat de gegevens die verzameld worden tijdens de flyby’s een helpende hand kunnen bieden bij het bepalen wat de oorsprong van de mysterieuze maan is. Niet alleen diens vorm, maar ook het feit dat uit metingen naar de dichtheid van Phobos blijkt dat het object deels hol is, maakt de maan een interessant onderzoeksonderwerp.

De passages bieden een unieke mogelijkheid om extra wetenschappelijk onderzoek te doen met Mars Express, een ruimtevaartuig dat ontwikkeld was om louter onze buurplaneet te bestuderen. Omdat de ruimtesonde zich in een elliptische en polaire baan bevindt met een maximale afstand van circa tienduizend kilometer van de rode planeet, slaat men Phobos normaal gezien over. Dankzij enkele manoeuvres nadert het vaartuig de maan tot eind maart echter tot op verschillende afstanden, die variëren van enkele honderden kilometers tot de eerder genoemde vijftig kilometer. Na 26 maart zal de aandacht weer op Mars gevestigd worden.

Vooral de flyby waarbij Mars Express de maan het dichtst nadert is van groot belang voor onderzoekers. Op die afstand zou de ruimtesonde verschillen moeten voelen in de sterkte van de aantrekkingskracht van Phobos. Met behulp van de gegevens die hiervan verzameld zullen worden, is men in staat om de inwendige structuur van de maan in kaart te brengen. Aan de hand daarvan hopen onderzoekers te kunnen bepalen wat de oorsprong van Phobos is. Er zijn drie mogelijkheden: de eerste is dat de maan een ingevangen asteroïde is, de tweede is dat het op hetzelfde moment als en in het bijzijn van Mars werd gevormd en de derde houdt in dat de maan ontstond uit materiaal dat vrijkwam bij een meteorietinslag op onze buurplaneet.